BENEDEN-NETE
HYLAKRANT 2013 2013/27 - 20/04/2013 Beste paddenoverzetters,
Op 18 april vonden we nog één terugtrekker en dit na een uurtje rondtoeren. De avond ervoor werden slechts 10 dieren gevonden en dit met maar liefst 18 graden. Ook op de poelen is nu nog maar weinig beweging. Op sommige plaatsen liggen eitjes op andere (waar er normaal wel zouden moeten liggen): geen. Gemiddeld gezien ook minder eierlegsels, al zijn er ook uitzonderingen. Volwassen dieren of leggende koppeltjes zijn er niet meer te vinden.
Al deze fenomenen samengeteld, één conclusie: de paddentrek 2013 is voorbij, en dat is maar goed ook, want het schema van dagverantwoordelijken was slechts tot vandaag opgesteld uit voorzorg: normaal gezien volstaat tot 5 april. Op het Senthout hebben we een lichte daling tegenover vorig jaar en dat was met 899 dieren al een slecht cijfer. In totaal werden dit jaar 838 dieren geregistreerd, enkel 1996 en 1998 deden nog slechter. Alle gegevens moeten nu nog netjes in de paddenportaal ingegeven worden. Waar was de tijd dat we er zoveel, wat zeg ik zelfs meer, vonden op één avond? De legendarische raapavond en meteen ook het nog moeilijk te verbreken record met een registratie van 979 dieren op één avond is ondertussen al 7 jaar geleden. Dit topjaar 2006 eindigde op maar liefst 2.599 geregistreerde dieren, een schril contrast met dit jaar. Het volgende succesjaar was 2010 met enkele honderden individuen minder, sindsdien zitten we in een dalende tendens en die heeft zich in 2013 verder gezet.
Waar zijn die duizenden padden dan naartoe? Wellicht hebben we nu de weerslag gekregen van warme winters in 2009-2010, waar de dieren vroeg op stap waren en het moeilijk kregen omdat ze al voor de paartijd door hun vetreserves zaten. Ook al waren het er veel, we vonden ook vaak uitgemergelde dieren. Neem daarbij dat in 2011 de sloot uitdroogde na een extreem droge lente vooraleer de metamorfose kon plaatsvinden en er dat jaar nauwelijks nakomelingen zijn gekomen. Tot slot weten we dat vooral tijdens de drukke avonden er ook veel trek ‘s nachts en ‘s morgens is geweest, met grote waarschijnlijkheid is er zelfs trek overdag geweest tijdens de wat mildere dagen tussendoor. Al die ochtend- of dagtrekkers hebben we natuurlijk gemist in onze statistieken. Tot slot blijkt ook uit actieplaatsen waar de schermen al rechtstonden dat er ook eind januari tijdens een uitzonderlijk zachte week wat paddentrek (of beter salamandertrek) is waargenomen. Op het Senthout waren toen geen waarnemers en ook dat hebben we misschien gemist.
Dit jaar hadden de dieren duidelijk geen vetreserves opgebruikt deze winter want ze zagen er allemaal zonder 1 uitzondering dik en gezond uit. Een normaal winterverloop blijkt dus heel belangrijk, klimaatverandering met zachte winters is daarentegn heel nadelig voor onze amfibieënpopulatie.
Het zal nu moeten blijken of deze dalende tendens van bij ons op het Senthout ook op andere actieplaatsen zichtbaar is. De paddentrek 2014 zal aantonen of we nu ons dieptepunt hebben bereikt of we nog wat dieper zullen gaan.
2013 was een op z’n zachts gezegd eigenaardige paddentrekjaar zowel in verloop als qua timing. In de 22 jaar paddenoverzet jaren die ik nu al mee draai heb ik dit nog nooit meegemaakt en zo zie je maar dat het verloop van de paddentrek heel onvoorspelbaar is. In totaal werd er op 16 avonden paddentrek geregistreerd, maar topavonden (nou ja) bleven beperkt tot 3 (meer dan 100 dieren). Neem daarbij nog 3 avonden matige trek (tussen de 50 à 100). Topavond met slechts 185 dieren was 8 maart gevolgd door 7 maart met 163 individuen en met 113 dieren op 11 april sluiten we de top 3 af. Op 7 en 8 maart topavonden hebben is niet abnormaal, maar trek tussen 9 en 17 april is wel heel uitzonderlijk. Normaal gezien doeken we tegen ongeveer eind maart, ten laatste de eerste dagen van april de paddentrek op, maar dat was in 2013 dus anders. De oorzaak is natuurlijk de ongemeen harde winterprik die een 4-tal weken duurde met permanent temperaturen onder het langjarig gemiddelde. Lichte tot soms matige nachtvorst waren eerder de regel dan de uitzondering met zelfs enkele ijsdagen, sneeuwval, stuifsneeuw en die sneeuw bleef dan ook nog eens verschillende dagen liggen. Tussen 11 maart en 16 maart waren de meeste poelen bovendien helemaal dichtgevroren en de vraag is dan ook: wat is het lot van de dieren die dan al in de poelen zaten? Doodgevroren?, in de vijverbodem snel een nieuwe winterrust aangevat?, nog tijdig uit de poel gekropen? Tijdens poelenonderzoek zijn er hier en daar lijkjes vastgesteld op de poelenbodems, maar niet in grote hoeveelheden. Gelukkig was ook de periode voor 5 tot 9 maart ook heel erg koud. Hierdoor was het water van de poelen koud genoeg en waren de ontbindingsprocessen nog niet of nauwelijks aan de gang. Verstikking door moerasgas is dan ook onwaarschijnlijk, zoals we dat enkele jaren geleden wel konden vaststellen toen na een extreem zachte januarimaand de ontbindingsprocessen al op gang kwamen en later de poelen dichtvroren. Het moerasgas kon niet weg en vele amfibieën zijn dan gestikt/vergiftigd.
Wat de waarheid ook is: feit is dat de cijfers zijn wat ze zijn. We kunnen maar hopen dat deze generatie padden, kikkers en salamanders voor veel nakomelingen zal zorgen. Dank zij alle vrijwilligers die kwamen meehelpen, zijn wij er alvast in geslaagd om heel wat dieren veilig naar de voortplantingspoel te brengen. Veel meer dan dat kunnen we niet doen. Allen heel hartelijk bedankt hiervoor ... en hopelijk tot volgend jaar of op één van onze andere activiteiten!
Ondertussen werkt onze afdeling verder aan meer en betere natuur. De twee in oktober nieuw gegraven poelen renderen nu al: hierin werden al enkele klompjes en snoeren gevonden. De grotere poel aan de Mosterdpot (naast het spoor) zit stampvol kleine watersalamanders. Dat de gemeente Duffel toegetreden is tot het regionaal landschap Rivierenland biedt mogelijkheden om de broodnodige poelen op particuliere gronden aan te leggen zodat een verder poelennetwerk kan uitgebouwd worden. En ook op de vorig jaar gegraven poelen van het retentiebekken op de Babbelkroonbeek in Kontich-Kazerne werd bij een fuikenonderzoek al een vinpootsalamander gevonden. Je ziet het: Natuurpunt maakt wel degelijk het verschil voor onze amfibieën! Of ook de nieuwe poelen in de Oude Spoorwegberm al enig amfibieënleven heeft, zal zondag moeten blijken als ik deze poelen naderbij ga bekijken.
Ditt was ook meteen de laatste hylanieuwsbrief van 2013. Volgend jaar schrijf ik jullie allen terug aan. Wie zijn mailadres zou wijzigen laat het even weten, zodat je niks mist.Johan
2013/26 - 17/04/2013 Beste paddenoverzetters,
De paddentrek loopt op zijn einde. Gisterenavond zouden er maar een 30-tal dieren gevonden zijn, heen- en terugtrek door elkaar. Daarmee heeft ons totaal toch de 800 lichtjes overschreden. Nog enkele avonden wat waakzaamheid om de laatste diertjes naar de poel, of trekkers van de poel weg, veilig de straat over te helpen.
Heentrek breng je nu best naar de poel of in de richting, terugtrekkers zet je best ineens aan de goeie “verkeerde” kant van de straat en worden in de mate van het mogelijke ook best apart genoteerd.
Zoals reeds eerder gesteld zal het in het weekend heel wat kouder worden, wellicht droog en een graadje vorst: er zal dan geen paddentrek meer zijn.
Wellicht zal de volgende nieuwsbrief de paddenoverzet 2013 definitief afkondigen. Donderdag ga ik de poelen bekijken en conclusies trekken of het effectief voorbij is of niet.
Wie dus nog diertjes wil helpen zal dus snel moeten zijn.2013/25 - 16/04/2013 Beste paddenoverzetters,
Vanavond trekt een zwak warmtefront in een processie van Echternach over. Hierbij begint het front wat te golven en daardoor wordt het plaatselijk wat geactiveerd. Het front botst immers tegen een krachtig hogedrukgebied boven het Europees continent. Morgen zal dit hoog zorgen voor een dag waarbij de 20 graden alweer in het vooruitzicht zijn. De kern van het hoog is echter iets te ver weg om ons stabiel zonnig weer te bezorgen, maar de zachte lucht recht uit het zuiden krijgen we wel cadeau.
Dit zwak front zorgt voor lichte (mot)regen vanavond. Neem daarbij temperaturen die rond de 13 graden zullen liggen en een licht ZW-briesje en dit zou paddentrek moeten opleveren. Vraag is alleen hoeveel? Gisteren vonden we slechts een bescheiden 32 dieren, wel van alles: kikkers, padden en salamanders. Hierbij was heel zeker nog heentrek (koppelvorming in emmer), maar met grote waarschijnlijkheid ook al een aantal terugtrekkers. Op de poelen gisterenavond was er veel activiteit en heel wat eiersnoeren en zelfs een aantal klompen werden waargenomen. De bruine kikkermannetjes lieten hun beste geknor horen.
Dit alles is het signaal dat de paddentrek op zijn einde loopt, maar een achterhoede kan nog altijd arriveren, terwijl anderen al terugkeren. Met dit weer zal dit ongetwijfeld gebeuren. De paddenoverzet afblazen is dus nog wat voorbarig, maar tegen eind deze week zal ik dit waarschijnlijk wel doen.
Eind deze week zou het trouwens terug kouder worden omdat een IJslands hogedrukgebied uitbreidingsplannen heeft. Dit hoog zet een noordcirculatie in gang met een serieuze duik van het kwik naar amper 10 graden overdag tot gevolg. Zelfs nachtvorst in de nacht van zaterdag op zondag zit er dik in als het zou opklaren. Tegen dan zal de paddentrek zo goed als zeker achter de rug zijn.
Wie dus nog padden wil komen rapen: het is het zeker hét moment, want het paddentrekseizoen zit er bijna op. Veel dieren kan ik je niet meer beloven, maar iets zal er nog wel te rapen vallen en er is zeker veel interessants te zien in de poelen zelf.
Net als de voorgaande jaren is de paddentrek 2013 qua totaal aantal geen hoogvlieger: het voorlopig totaal staat, met de dieren van gisterenavond erbij, op 789 dieren, dat is nog altijd ruim 100 minder dan vorig jaar en het op twee na slechtste resultaat in aantal ooit op het Senthout gedurende de 17 jaar actie. De toekomst lijkt wel verzekerd door de talrijke paddensnoeren die nu in de sloot van de Babbelbeekse Beemden afgezet zijn en momenteel nog worden afgezet. We hopen dus op gestage groei.2013/24 - 15/04/2013 Beste paddenoverzetters,
Na een weekendje afwezigheid is hier terug jullie vertrouwde nieuwsbrief, met dank aan Bram om even een stand van zaken te updaten. Er zijn steeds meer signalen die erop wijzen dat de paddentrek op zijn einde aan het lopen is. Het is dan ook al 15 april en dus eigenlijk had hij al een 2-tal weken geleden gedaan moeten zijn. Zoals iedereen weet besliste Koning winter daar anders over.
Maar nu terug naar het weekend: zeker zaterdag leverden de weergoden ons bijna ideale omstandigheden. Bij zowat 12 en 13 graden en de nodige regen leverde die avond slechts een 55-tal dieren op of matige paddentrek. Wel heel zeker nog met veel heentrek. Oké, de perfecte avond was het niet, want er stond een stevige wind, maar die wind was zuidwestelijk en voelde zacht aan: zacht genoeg voor paddentrek. Het weer was dus niet het probleem
Gisterenavond dan was het licht bewolkt, na een bijna zomerse dag (net geen 25°C), “koelde” het snel af van 21°C naar een behoorlijke 15°C. Er was nauwelijks een zuchtje wind. Oké, hier ook geen ideaal weer, de regen ontbrak deze keer, maar met dit soort temperaturen zou je massale paddentrek moeten hebben en die bleef ook weer uit. Met opnieuw iets minder dan 50 dieren kan je moeilijk over een overweldigende avond spreken. Ook heel zeker nog en voornamelijk zelfs nog heentrek. De koppelingen in de emmer gingen vlot, de meeste dieren vertoonden nog paargedrag en er werden ook nog koppeltjes gevonden op de weg zelf. Al enkele dieren zouden terugtrek kunnen zijn.
In de poelen was er dan weer veel activiteit. Mannetjes bruine kikkers knorden erop los en konden we prachtig zien met onze zaklamp. Ook waren er veel paddenmannetjes nog naarstig op zoek naar een partner en we zagen ook verscheidene koppeltjes zwemmen. Kortom, in de poelen was gisteren tijdens de eerste zwoele lentenacht veel activiteit te bespeuren.
En vanavond? Op het weer vlak verwachten we geen problemen. Met vandaag zo’n 19 graden en het overtrekken van een koufront valt er weer het nodige vocht. Achter het koufront zit iets minder zachte lucht, maar een duik gaat het kwik zeker niet maken, dat zou pas iets zijn voor eind volgende week. De verwachting is dat we vanavond, net als de komende avonden, ruim boven de 10 graden blijven en er dus paddentrek (zou) moet(en) zijn. Hoe intens die gaat zijn is afwachten tot vanavond.
Het is in alle geval nog veel te vroeg om de paddentrek af te blazen, dat zou onverantwoord zijn want zolang er nog heentrek wordt vastgesteld, en dat was gisteren zeker het geval, doen we verder.
Ons totaal schommelt nu ergens in de buurt van 750 (precieze cijfers moet ik nog verwerken), wat nog altijd beduidend lager is dan vorig jaar (899 dieren) en dat was al zo’n slecht cijfer. Enkel 1996 en 1998 deden nog slechter. We hopen de komende avonden nog op heentrek, maar het is duidelijk: hoge toppen gaat ook deze paddentrek zeker weer niet scheren. Het lijkt een illusie om nog de hoop te koesteren dit seizoen nog een echte top avond te halen.
Het positieve nieuws ligt bij het aantal slachtoffers die er vielen. De laatste 4 avonden konden we alle dieren veilig naar de voortplantingspoel brengen en dat heeft natuurlijk te maken met jullie heel talrijke aanwezigheid. De hele actieplaats was goed afgedekt. Zeker gisteren was het verkeer druk genoeg om slachtoffertjes te maken.
Mijn oproep is dus: nog even doorzetten de komende avonden om onze laatste diertjes veilig naar de poel te brengen en eventuele terugtrekkers ook in veiligheid te brengen. Dat we al zo laat in het seizoen nog in de paddentrek zitten heeft ook zijn voordelen. Om 21.00 uur zijn er merkelijk minder auto’s gezien afgelopen week op de weg dan rond 18 à 19.00 uur, al was daar gisterenavond een uitzondering op.Tot één dezer avonden!
2013/23 - 14/04/2013 Beste paddenoverzetters
Aangezien Johan gisteren niet aanwezig kon zijn, schrijf ik de nieuwsbrief in zijn plaats.
Op 12/04/2013 bleef de verwachtte piekavond uit. Alhoewel de temperatuur ideaal was, werden toch maar 36 dieren, waaronder een juveniele bruine kikker, gered. Er heerste een koude wind die de temperatuur van 10 °C veel frisser deed aanvoelen.
Het ziet er echter wel naar uit dat de paddentrek zeker vandaag en de volgende dagen in alle hevigheid zal losbarsten.
Tot vanavond!2013/22 - 12/04/2013 Beste paddenoverzetters,
Net zoals de voorgaande avond was het weer gisteren niet ideaal. Het was veel frisser dan voorzien en de regen bleef uit. De (hevige) regen trok juist ten oosten van ons voorbij en dat zorgde ervoor dat de wind tijdelijk WNW draaide, wat er op zijn beurt voor zorgde dat wat frissere lucht binnen sijpelde. Waar het regende bleef het wel zacht met temperaturen in Luik van 12 graden gisterenavond. Op het Senthout in Duffel moesten we het stellen met 8 graden in het begin van de avond, snel dalende naar 7 graden en naarmate de avonden vorderde zelfs 6 en 5 graden. En zo zie je maar dat de natuur moeilijk op voorhand in te schatten blijft. Een echte piekavond werd het niet, maar een stevige matige avond kwam er wel uit de bus.
Door deze frisse temperaturen kwam de paddentrek pas redelijk laat op gang rond 21.10 uur. Gisterenavond was er opnieuw heel wat volk om mee te helpen en daardoor leek het soms dat niemand het gevoel had dat er veel gevonden werd, maar toen we alles verzamelde bleek het tegendeel. Veel belangrijker nog: er werd mede dankzij het talrijke volk geen enkel slachtoffer geteld, terwijl we wel 113 dieren konden redden. 92 padden, 2 bruine kikkers, 14 alpenwatersalamanders en 5 kleine watersalamanders werden in de Babbelbeekse Beemden losgelaten. Maar liefst 16 paddenkoppeltjes werden gevonden en in de emmers zaten algauw nog meer koppels. De toekomst is dus stilaan verzekerd. Er werd ook een heel klein padje gevonden uit 2011 aan de grootte te zien.
En hoe moet het nu verder: vandaag trekt een trog (een koude luchtbel) over het land: dat zorgt voor de typische aprilse grillen met hevige buien van regen, hagel is niet onmogelijk, onweer en rukwinden. De temperaturen zouden maximaal 12 graden worden, maar tijdens dit soort buien kan de temperatuur een graad of 3 dalen. Tussendoor zal er ook wat zon zijn. Tegen de avond zou het rustiger worden en gaat de hevigste buienactiviteit eruit. Wellicht zullen we in de loop van de avond ergens tussen 6 en 8 graden uitkomen. We gokken op een matige trekavond vanavond.
Zaterdag dan stabiliseert de atmosfeer. Zon en wolken wisselen elkaar af, een bui is mogelijk maar de wind zoekt meer en meer de zuidhoek. Hierdoor kan het al 14 of 15 graden worden. Dat komt omdat zich boven het Europees continent drukstijgingen voordoen en deze onderdrukken de buienvorming. Een lagedrukgebied boven de oceaan stuurt ons nog een verzwakt warmtefront met mogelijk nog wat lichte (mot)regen, de timing zou zaterdagavond zijn. Als dit zou doorgaan zoals nu berekend, is de kans groot op een piekavond. Zondagmorgen zou het front nog voor ochtendgrijs zorgen, maar dan breekt de zon door en gaan we mogelijk naar 22 graden. Zondagavond zal het door de constante aanvoer zelfs bij opklaringen lang warm blijven en ook dan verwacht ik matige tot hevige paddentrek.
Ik roep dan ook iedereen op om mee te komen helpen de komende avonden. Vermits niemand op voorhand kon voorspellen dat we nu nog volop in de paddentrek zouden zitten (nog nooit gebeurd), zal ik zelf pas zondag aanwezig zijn, maar Kristel, Bram en de andere rotten in het vak zullen de zaak zeker draaiende houden. Een hylanieuwsbrief zullen jullie tot zondag niet ontvangen, maar mogelijk wel wat resultaten van de afgelopen avond.
Veel succes alvast de komende 2 avonden! en wat mij betreft tot zondagavond!2013/21 - 11/04/2013 Beste paddenoverzetters,
Gisterenavond waren de weersomstandigheden toch niet helemaal zoals we ze verwacht en gehoopt hadden: het actieve warmtefront uit Frankrijk had vertraging. De gevolgen naar intensiteit van paddentrek waren er dan ook naar. Ik had iedereen opgeroepen om naar de actieplaatsen te komen want als het zou regenen zou het een topavond worden. Het werd al snel duidelijk dat bij 6°C en een eerder kil aanvoelende wind uit noordelijke richtingen het bijzonder spannend zou worden. Regenen deed het ook (nog) niet. Dit waren dus niet de voorspelde ideale omstandigheden. De paddenoverzetters waren met een 10-tal ploegen present, dat zat wel goed. Nu de padden nog...: 20u45 niks, 21u00 ook niks, maar vanaf 21u10 werden er meer en meer meldingen gedaan dat enkele van de ploegen toch wel wat dieren hadden gevonden. Zelfs met een 10-tal ploegen vielen er toch nog 2 slachtoffers, zo zie je maar hoe snel het kan gebeurd zijn. Uiteindelijk leverde de avond 72 dieren op, waarmee ons subtotaal op 514 staat. Rond 22u30 was ook de regen gearriveerd, maar het kwik bleef steken op 6°C. Bram en ikzelf besloten toch onze geplande nachtelijke inventarisatie aan te vatten. We reden eerst naar een plek in Lier waarvan we melding kregen dat ook hier paddentrek is: gelukkig een doodlopend straatje met quasi geen verkeer. Hier toch heel wat padden en zelfs bruine kikkers in amplexushouding. Tot 01u00 zijn we bij regen en amper 6 graden doorgegaan met onze nachtelijke zoektocht. Toch vonden we heel wat levende dieren maar helaas ook heel wat verkeersslachtoffers. Opvallend gisteren: op de 3 alpenwatersalamanders tijdens de raapactie in het Senthout na: nergens een salamander te bespeuren.
Wie nu buiten komt, voelt wel aan dat we ondertussen in een heel andere luchtsoort beland zijn en daarmee lijkt de koude nu definitief verdreven. Het was die andere luchtsoort waar we gisterenavond op rekende, maar het warmtefront had dus enkele uren vertraging. Met het doortrekken van het warmtefront is de wind van noord EINDELIJK (dat moet ondertussen zo’n 2 maand geleden zijn) naar zuidwest gedraaid en in de loop van de nacht (na 01u00) is het kwik gaan stijgen. In deze zachte lucht zouden we met een beetje hulp van de zon vandaag zelfs 16 graden kunnen halen. Naar alle verwachting zal vanavond de intensiteit in trek toenemen omdat de verwachte temperaturen in de vooravond nog wel eventjes rond 10 graden blijven schommelen en maar zachtjes naar beneden gaan, als ze dat al doen.
Verder in de toekomst blijven de weermodellen voor een tijdelijke omega-blokking gaan. Zoals gisteren uitgelegd zal dit enkele warme lentedagen opleveren van rond de 20 graden vanaf zaterdag tot dinsdag. Vooraleer het zover is, dienen we morgen nog wel een buienlijn te verwerken met onweer en mogelijk hagel omdat de bovenluchten tijdelijk kouder worden. Of dit invloed zal hebben op de paddentrek is nog maar de vraag. Dinsdag zou de omega-blokking geleidelijk plaatsmaken voor regenzones uit het (zuid)westen. Met deze voorspellingen lijkt het onwaarschijnlijk dat er nog onderbrekingen zullen komen. Lokale omstandigheden zullen bepalen of de trek heel intens of slechts matig is, maar dat de paddentrek nu tot de finish zal doorgaan is een quasi zekerheid.
Ik roep dan ook iedereen op om mee te komen helpen de komende avonden.2013/20 - 10/04/2013 Beste paddenoverzetters,
Alle indicaties zijn aanwezig dat het de komende avonden druk gaat worden op het gebied van paddenoverzet … beter laat dan nooit dus! Geruchten dat de dieren het paren wel eens zouden kunnen overslaan denk ik na gisterenavond de kop te moeten indrukken. Ze gaan ervoor: gisteren op het Senthout vonden we 55 dieren, meteen waren er koppeltjes gevormd in de emmers. Met deze dieren erbij is ons voorlopig totaal aangedikt met 442 geregistreerde dieren voor dit jaar. Als je weet dat er in gewone jaren tussen de 900 en 2600 dieren worden gevonden dan weet je dat er nog wel wat zou moeten komen. We zijn dus stilaan vertrokken, maar eerst wat details over gisterenavond.
Gisteren rond 20u45 waren er tal van paddenoverzetters present: de meesten oude rotten in het vak, maar ook enkele nieuwelingen. Het weer was ondanks het vocht zeker minder ideaal dan verhoopt. De pluspunten: het had enkele uren voor de trek nog even stevig geregend en het was nog steeds zwaar bewolkt De minpunten waren helaas in de meerderheid: een fris aanvoelende OZO-wind, adem was zichtbaar en de temperatuur wees 8 snel dalend naar 6 à 7 graden. Al bij al voelde het erg kil aan. Zouden we paddentrek hebben of niet? In het begin liep het niet vlot, maar vanaf omstreeks 21u00 was het eerste dier gevonden: een mannetjes pad, wat later vond ik een mannetje bruine kikker en al snel werd duidelijk dat iedereen wel iets vond. 3 soorten leverde gisterenavond op waaronder een eenzame alpenwatersalamander. Met een 7-tal ploegen weet je dan dat een matige avond toch wel het absolute minimum is. Ook de nieuwkomers lieten zich niet ontgoochelen en volgden vol aandacht de gebeurtenissen. Om 22u00 werd dan gestart met een eerste telling, zodat onze nieuwkomers die alvast niet moesten missen. Gezien het niet al te druk was en de actieplaats goed bemand was, was er wat tijd voor educatieve uitleg. De diertjes werden zoals het hoort vrijgelaten in de voortplantingspoel in de Babbelbeekse Beemden. Opvallend was de grote vetreserve van de gevonden dieren. Blijkbaar heeft de lange winter de dieren deugd gedaan. Bij warme winters zoals in 2009-2010 vonden we geregeld uitgemergelde dieren, dat was gisteren bij geen enkel dier het geval: ze zaten allen goed in het vet zowel de kikkers als de padden.
Gelukkig bleef het kwik niet verder zakken en bij elk controleritje vonden we wel iets. Uiteindelijk klopten we af op 12 bruine kikkers (waarvan 1 slachtoffer, meteen ook het enige die avond), 42 gewone pad en 1 alpenwatersalamander. Wellicht is er de hele nacht matige trek geweest. Die dieren staan natuurlijk niet in onze statistieken, maar wanneer ik naar huis reed om 23.20 uur vond ik er nog eentje. De actieplaatsen die met schermen werken, kunnen dit al dan niet bevestigen.
Wat zeggen de weerkaarten voor de komende dagen: de koude wordt definitief verdreven. Van het arctisch hogedrukgebied wordt eindelijk komaf gemaakt. De fameuze straalstroom die bijna 2 maand veel te zuidelijk lag, ligt nu al boven Midden-Frankrijk en komt de komende 2 dagen over onze streek te liggen. Dit zet de weg (tijdelijk) open voor depressies vanaf de oceaan die merkelijk zachtere lucht en regen en buien aanvoeren met temperaturen die normaal zijn (14 graden overdag) maar nog geen hoogvliegers. Door het feit dat de straalstroom eindelijk meer noordelijk gaat liggen krijgt ook de zachte, zeg maar warme lucht vanuit de Middellandse zee de kans om bij ons te raken en dat zal in de loop van zaterdag dan ook gebeuren. De straalstroom gaat een zuid-noord beweging maken boven Ierland en boven Scandinavië afbuigen naar het westen. Er ontstaat een zogenaamde omega-blokking. In zo’n situatie ontstaan 2 weersystemen: een diepe depressie die rondjes draait op de oceaan en door de straalstroom niet anders kan dan naar het hoge noorden oostelijk trekken. Dat betekent daar algemene dooi omdat zachte zeelucht ook Scandinavië bereikt. Een tweede speler is de ontwikkeling van een hogedrukgebied boven het Europees continent. Dit soort situatie staat garant voor warm weer, want een zuidenwind zal toelaten dat lucht rechtstreeks vanuit het Middellands zeegebied tot bij ons raakt. Zondag zou het daardoor zelfs 20 graden kunnen worden. Ook al zou het dan droog blijven en zelfs zonnig droog “zomerweer”, het zal onze amfibieën niet meer tegenhouden, temeer omdat bij dit soort open weer het ’s avonds maar heel traag afkoelt.
Het mag duidelijk zijn: de matige trek van gisterenavond heeft een nieuw startschot gegeven aan een nieuwe en laatste episode van de paddentrek, hopelijk tot de finish. Met temperaturen die vanavond iets hoger zouden liggen dan gisterenavond moet dit zeker lukken.
Wie mee padden wil komen rapen: be there! … want serieuze piekavonden met enkele honderden dieren sluit ik de komende avonden zeker niet uit! Bijeenkomst vanaf 20u30 (bij betrokken lucht of regenweer), vanaf 20u45 (bij ander weer) aan het informatiebord aan het kruispunt Hoevelaan-Senthout. De dagverantwoordelijke (vanavond ben ik dat) of één van de oude rotten in het vak maken u wel wegwijs.
Tot vanavond of één dezer avonden!2013/19 - 9/04/2013 Beste paddenoverzetters,
Nog snel even een avondlijke hylanieuwsbrief sturen. Vandaag vond onze dagverantwoordelijke Kristel 3 padden. De omstandigheden waren niet ideaal. Er was wel sluierbewolking (afkomstig van het uitdrogende front), maar dat dun wolkendek kon niet voorkomen dat het snel afkoelde met bovendien de voelbare koude oostenwind. Toch waren de omstandigheden al voldoende goed om 3 padden te vinden, niet meteen spectaculair, wel een signaal dat er iets op til is.
Morgenavond ziet het er naar uit dat de weersomstandigheden helemaal anders zullen zijn. Sneller dan verwacht schijnt de tweede depressie met bijhorend actief regenfront de weg naar ons gevonden te hebben, omdat het hogedrukgebied zich iets sneller dan verwacht terug trekt naar Finland. Morgen zou het na lange tijd droogte nog eens gaan goed gaan regenen en daarna volgt nog een buienlijn. Overmorgen zou dus wel eens een topavond kunnen worden want omdat de depressie wat noordelijker komt te liggen, komt ook een portie zachtere lucht binnen en woensdag zouden we zelfs 14 graden halen en nog veel belangrijker: nachten waarbij het kwik minimum 7 graden aanhoudt. Vrijdag zou het terug een graadje koeler worden maar een volgende depressiekern stuurt een nieuwe regenzone. Daarna zou een Middellands zee hogedrukgebied ons weer gaan bepalen. Het hoog zou zich enkele dagen gaan vestigen op het Europees continent met als gevolg luchtstromingen vanuit de Middellandse zee: als die show doorgaat zou zelfs een 20 graden mogelijk worden. Er wordt alvast geen kouder weer voorspelt, integendeel!
Het ziet er naar uit dat het allemaal wel eens heel snel kan gaan vanaf nu. Weliswaar roep ik met een zeker risico op minieme trek, morgen toch vanaf 20.45 uur. Voor zij die naar Duffel komen om mee te rapen: de afspraakplaats is aan het informatiebord hoek Senthout en Hoevelaan. Meebrengen zaklamp en emmer en ook fluovestjes aandoen. Een beperkt aantal fluovestjes zijn ter plaatse.
Hopelijk tot morgenavond of de komende avonden voor een hopelijk nog korte en krachtige paddenoverzet!2013/18 - 8/04/2013 Beste paddenoverzetters,
Gisteren was de noordoostenwind veranderd in een iets milder oostenwindje. Het werd 10 à 11 graden en in de zon en uit de wind kon je al wat lente proeven. De dagen lengen dan ook snel en vooral dat in samenspel met de uitbundige zonneschijn zorgde gisteren voor een aangename dag, maar er is nog meer verandering op komst.
Gisteren ben ik ‘s avonds een controleritje gaan maken op de actieplaats. Ten eerste was ik dagverantwoordelijke, maar ten tweede hoopte ik tegen beter weten in dat we toch al ergens een verdwaalde pad of kikker zouden vinden, maar niks van dit alles. Na 3 controleritjes ben ik onverricht terug huiswaarts gekeerd. Logisch ook: de temperatuur daalde vlak na zonsondergang pijlsnel van 11 graden naar rond 5 graden om 21u. In het centrum van Duffel bleef het met 7 à 8 graden merkelijk warmer. Uit de poelentocht van gisteren bleek ook dat er nog niet veel activiteit is op de poelen. Wel opvallend is dat ik de afgelopen dagen heel wat meldingen binnen krijg van legsels op tuinvijvers (een mogelijke verklaring: in de bebouwde zone is het wat milder, waardoor Bruine kikker hier wel al volop actief is). In de natuurlijke poelen die we gisteren bezochten: nog niks! Onze fuiken die we (met vergunning) hadden uitgezet leverden wel enkele amfibieën op, vooral een beperkt aantal salamanders en 1 mannetje Bruine kikker in paarkleed. In april mag je duidelijk meer verwachten dan dit! Waar was de tijd toen mijn fuiken vol zaten met enkele 10-tallen tot zelfs 50 en meer salamanders: nu amper 5 beestjes!
Nochtans ziet het er naar uit dat het in de loop van deze week zal moeten gebeuren: de paddentrek zal losbarsten of het gebeurt niet meer zoals sommige al suggereren. Ik blijf optimistisch en denk dat de paddentrek deze week zal gebeuren. Zoals in nummer 17 al aangekondigd, lijken de weerkaarten zich eindelijk te herschikken en die trend wordt bevestigd door alle weermodellen. Het Arctisch hogedrukgebied (dat grote delen van Europa vijf weken ijskoude omstandigheden heeft bezorgd) verzwakt stilaan.
Momenteel is de wind nog altijd oostelijk, maar samen met de verdere verzwakking van dat hoog gaat ook dat veranderen. Het scenario waarvoor ik vreesde, dat een Groenlands hogedrukgebied zich met ons weer gaat moeien, zal niet doorgaan. Enig minpunt blijft dat de straalstroom nog erg zuidelijk blijft, waardoor de zeer warme lucht nog niet tot bij ons geraakt en koudere lucht altijd makkelijk kan terugkomen. In alle geval evolueren we naar een weertype waar dubbele cijfers overdag meer de regel worden dan de uitzondering en ook de vorst gaat er ook helemaal uit de komende dagen. Veel bewolking, weinig zon en van tijd tot tijd regen krijgen we in de plaats.
Dit weer hebben we te danken aan een langgerekte oceaandepressie (lagedrukgebied) die belangrijker wordt deze week en de langverwachte westcirculatie eindelijk in gang zal zetten. De zeelucht kent echter zijn oorsprong over de noordelijke helft van de Atlantische oceaan en niet zoals gebruikelijk van meer zuidelijke oorsprong waardoor 15 graden (voorlopig) te hoog is gegrepen. Het Arctisch hoog geeft zich echter ook niet zomaar gewonnen. Vanavond komt een eerste front vanuit het zuidwesten geleidelijk dichterbij. Dit front moet wel opbotsen tegen de nog altijd heersende oostelijke winden, zodat het allemaal erg traag gaat. Onder invloed van nog altijd de hoge druk in Scandinavië en de droge continentale wind verzwakt het front en droogt het als het ware uit. Momenteel is de bewolking van dit front hiervan al zichtbaar. Na de passage van het front (of beter na het oplossen ervan) kantelt de wind meer naar de zuidoosthoek waardoor een fractie nog minder koude lucht tot bij ons raakt. Morgen en zeker overmorgen doet een tweede kern van lagedruk een nieuwe poging om de genadeslag te geven aan het hogedrukgebied in het noorden. Dat zou ook lukken, vermits dit lagedrukgebied krachtiger is dan zijn voorganger en een veel actiever regenfrontensysteem bij zich heeft en ook de naar het zuidwesten gekantelde wind zou aantrekken. Hieruit zou dan de broodnodige regen van betekenis gaan vallen, zachtere lucht ons bereiken. Dit alles moet toch wel voor een boost zorgen in de paddentrek, de vorst is dan helemaal voorbij en met temperaturen overdag van rond de 12 graden en temperaturen die tot minimum 4 graden zakken ‘s nachts komen we eindelijk in de buurt van de normale temperaturen (we hebben nu recht op gemiddeld 14 graden). Bovendien zal, zeker woensdag en donderdag, ook de vochtigheidsgraad terug in balans komen: kortom weer waar onze padden al lang naar snakken.
Conclusie: het paddentrekseizoen lijkt en kan volgens mij nu eindelijk gaan beginnen. We vermoeden dat het eens (terug) op gang gekomen, snel en vlot zal gaan en het op enkele avonden zal afgelopen zijn, mogelijk gaat de trek dag en nacht door. Vraag is alleen: zal het vanavond al zijn, morgenavond of pas overmorgenavond? Dit zal bepaald worden regenval en eventuele afkoelende opklaringen. Eén ding is zeker: vanaf vanavond worden alle dagverantwoordelijken op de actieplaatsen verwacht om alles in het oog te houden. Vermits de dagen al serieus aan het lengen zijn, zou de paddentrek pas rond 20.45 uur op gang komen, maar met deze nooit geziene toestanden kan dat ook vroeger kan zijn.
In elk geval: 1) vanaf nu worden de dagverantwoordelijke aangemaand om zeker tegen schemer (20.45 uur dus) aanwezig te zijn en 2) deze Hylanieuwsbrief mogen jullie nu elke dag in jullie box verwachten.
Hopelijk tot heel binnenkort voor een hopelijk nog korte en krachtige paddenoverzet!2013/17 - 3/04/2013 Beste paddenoverzetters,
Het ziet er naar uit dat we volgende week redelijk ideaal weer krijgen voor paddentrek. We gaan natuurlijk nog niet te snel victorie kraaien, maar het ziet er naar uit dat de weerkaarten grondig door elkaar geschud zullen worden. Echt heel zachte lucht met temperaturen die boven de 15° , laat staan 20° komt er helaas nog niet, maar alles beter dan wat we gehad hebben en leeft de hoop dat er volgende week paddentrek zal zijn. Alles zal heel geleidelijk gaan, waardoor de exacte timing moeilijk is, maar 10 april lijkt de eerste paddentrekavond te worden, mogelijk al iets vroeger.
Het Arctisch hoog, dat momenteel nog altijd de snijdende en erg uitdrogende noordoostenwind veroorzaakt met ruim te lage temperaturen voor de tijd van het jaar, zeer lage luchtvochtigheid en een portie nachtvorst, zou geleidelijk aan verdwijnen van de weerkaarten (na 4 volle weken mag dat dan ook wel). Vanaf zowat 9 of 10 april zou een oceaandepressie de kans zien ons weer te beïnvloeden en ja hoor ... die brengt een andere luchtsoort uit het westen en zuidwesten: vochtige en duidelijk zachtere oceaanlucht met van tijd tot tijd regen of motregen. Zoals te zien is op de pluimverwachtingen hieronder (bron Meteoconsult) is de kans op vrieskou ‘s nachts vanaf 10 april onbestaande en gaan ook de dagtemperaturen naar meer normale gemiddelden boven de 10 graden en dat is precies wat we nodig hebben voor onze paddentrek.
Of deze tendens ook betekent dat de lente nu echt zal beginnen is nog twijfelachtig: vanaf 17 april zou opnieuw een nieuw Groenlands hogedrukgebied samensmelten met het Azorenhoog waardoor de oceaanlucht wordt geblokkeerd en een nieuwe noordelijke stroming op gang zal komen. De fameuze straalstroom blijft voorlopig erg zuidelijk liggen, waardoor het Middellandse zeegebied gegeseld blijft door oceaandepressies en de echte lente niet bij ons raakt. Maar we mogen er vanuit gaan dat, als de pluimverwachting juist is, na een weekje zachtere avonden de paddentrek voorbij zal zijn. Bovendien zijn de dagen dan ook weer langer en de zon krachtiger, dus echt diepvriesweer kan het bijna niet meer worden.
Hou jullie klaar, want wij zijn in blijde verwachting dat tijdens de tweede week van de paasvakantie de paddentrek echt op gang zal komen en dan hopelijk tot aan de finish!2013/16 - 30/03/2013 Beste paddenoverzetters,
Bij lang wachten op de lente krijg je in onze middens volgende vragen meermaals te horen: "Zeg Johan: Wanneer begint de paddentrek?”; “Is de paddentrek al gedaan?”; “Komt er nog een paddentrek?”. De eerste vraag in het rijtje kan ik nog altijd niet beantwoorden, op de tweede vraag is mijn antwoord dat het me hoogst onwaarschijnlijk lijkt en op de derde vraag begin ik stilaan gelaten te antwoorden met "Wie zal het zeggen". De vraag op het antwoord van de vorige hylanieuwsbrief is bij deze ook verduidelijkt: er was geen paddentrek bij oostenwind en ik kreeg ook van niemand een signaal binnen dat er wel ergens beweging zou geweest zijn.
Donderdag ben ik tegen beter weten in een aantal poelen grondig gaan inspecteren: zowel in de poelen op de Oude Spoorwegberm als in de sloot van de Babbelbeekse Beemden werden, hoe goed gezocht ook, nog geen eitjes gevonden. Een amfibie was er evenmin te bespeuren: er was geen beweging te zien. Wat het lot is van de meer dan 300 amfibieën (waarbij toch wel heel wat gekoppelde padden) die we begin maart (tijdens de enige paddentrekavonden) loslieten is daarmee ook niet duidelijk. Toch krijg ik vooral uit tuinvijvers meldingen dat er kikkerdril ligt. Wellicht is die afgezet begin maart. Blijkbaar deert het invriezen niet de latere ontwikkeling van de eitjes. Zie je dus ergens (ingevroren) kikkerdril: laat hem best liggen, de kans op succes is zeker niet onbestaande.
Laat ons beginnen met vanavond: heel zeker geen paddentrek. Vandaag kwam het kwik met moeite aan + 4 à 5 graden. Ondanks die temperatuur viel er zojuist even weer wat lichte motsneeuw in Duffel, het bewijs dat het in de hogere luchtlagen nog volop ijzig koud is. Wie de buienradar bekijkt ziet dat er vanuit Nederland nog maar eens winterse neerslag naar het zuidwesten komt afgezakt met wellicht opnieuw lichte sneeuwval vanavond en morgen weer een wit laagje zoals vrijdagmorgen?
Het gebeurt al zelden dat de paddentrek uitloopt tot begin april, maar dat hij eigenlijk nog moet beginnen is een bijna nieuw gegeven. We moeten al terug naar 1987 toen de winter ook wat langer bleef steken (en vooral de laatste decade van maart veel te koud was) werd het startschot voor de paddentrek gegeven op 3 april. Op basis van dit historisch gegeven is er hoop voor vraag nummer drie en zou ik volmondig kunnen antwoorden dat de trek er zeker nog aankomt. Alleen ziet het er nog niet naar uit dat die op 3 april zal beginnen. Vraag is dan wanneer wel? Het lijkt er op dat paddentrek al zeker tot en met 9 april zal uitblijven. Alle weermodellen zijn het erover eens dat de noordoostenwind zal aanhouden en dus ook het weer te koud zal blijven met amper 5 à 7 graden overdag. Als er al iets uit de lucht valt kan dat altijd winterse neerslag zijn en bovendien vriest het eerder wel dan niet in de nacht, soms zelfs stevig. Bovendien zouden de isobaren (dat zijn lijnen van gelijke druk) wat dichter bij elkaar gaan liggen waardoor de wind terug wat harder gaat waaien. Dat we dan overdag naar zowat 7 graden evolueren zal voor het koudegevoel niet veel verschil geven tegenover de 3 à 4 graden van nu, want het zal aanvoelen als 0 graden of minder. De oorzaak van dit weer is nog altijd een Arctisch hogedrukgebied dat ervoor zorgt dat alle depressies ten zuiden van ons doorschuiven. Dat Arctisch hoog verandert al wel eens van plaats. Dan hangt het boven West Rusland, dan weer meer westelijk boven de Noordzee, maar echt verdwijnen doet het niet en dat is nu al 4 weken zo, een nooit eerder geziene situatie. Volgens professor klimatologie en ondervoorzitter van het klimaatpanel van de Verenigde Naties, Jean-Pascal van Ypersele, zou dit verschijnsel te wijten zijn aan de opwarming van de aarde en een gevolg van de smeltende ijskappen in het noordpoolgebied. Dit zou voor meer noord-zuidelijke winden zorgen dan de klassieke west-oostelijke winden die we eigenlijk al sinds eind januari niet meer hebben gezien. De noord-zuidelijke winden zorgen ervoor dat Siberische lucht makkelijk tot in West-Europa geraakt, waardoor het bij ons dus abnormaal en vooral abnormaal lang te koud is. Bovendien blijkt dat ook in Amerika en delen van Azië zich een soortgelijk fenomeen voordoet.
Pas na 9 april beginnen de weermodellen wat meer uit elkaar te lopen en zouden de weerkaarten door elkaar geschud kunnen(?) worden met misschien wel terug westelijke luchtstromingen, al zijn er ook modellen die de situatie houden zoals ze is met noordelijke luchtstromingen. Ook wanneer dat laatste scenario aanhoudt, zal uiteindelijk de lente wel eens doorbreken, want de steeds langere dagen en de steeds sterkere zon warmen de boel meer en meer op, waardoor we zeker overdag wel enkele graden winst boeken. Benieuwd wat het zal worden en of en wanneer de paddentrek op gang komt. Eén ding is zeker: tijdens het paasweekend hoeven we niemand te mobiliseren, want er zal geen paddentrek zijn, vanavond niet, morgenavond en heel de komende week niet.
Tot slot: door het lengen van de dagen en door het zomeruur (ook al lijkt het nog putje winter) zal de paddentrek (wellicht ergens na 9 april) pas starten ten vroegste om 20.45 uur. Wanneer er iets beweegt in verband met de paddentrek lees je dit uiteraard direct in de Hylanieuwsbrief.
Een zalig Pasen aan iedereen: paaseieren rapen kan zeker, maar padden rapen nog altijd niet!2013/15 - 27/03/2013 Beste paddenoverzetters,
We zijn nu al einde maart en de echte paddentrek is nog altijd niet op gang gekomen. Dit is heel uitzonderlijk te noemen, want in de meeste jaren loopt hij nu ongeveer op zijn einde. De oorzaak is koning winter die maar niet wil wijken! En of het winter was dit weekend, bijna Siberische toestanden: amper nul graden, snijdende noordoostenwind, sneeuwval, stuifsneeuw, sneeuwduinen. We hebben het allemaal gezien. Op zich is de uitgebreide sneeuwval die dan ook nog eens blijft liggen een niet alledaags fenomeen zo laat in de lente. De sneeuw van afgelopen weekend was de voorste begrenzing van een portie zachte lucht boven Frankrijk (zo werd het in Parijs dit weekend 13 graden), maar wij bleven wel in de koude lucht steken en haalden amper het vriespunt. De oorzaak van dit alles is een blokkerend hogedrukgebied ergens ten noorden van ons en een zeer zuidelijke straalstroom. Volgens heel wat wetenschappers zou deze langdurige blokkage een fenomeen zijn dat bij de klimaatverandering hoort.
Ondertussen zijn de scherpste kantjes van de winter er weer wat afgevijld, hoewel – 4° 's nacht toch nog altijd erg winters is. Echte lente wordt het ook nog niet meteen en de vraag is of onze padden, kikkers en salamanders blijven wachten op ideaal weer of niet? De tijd voor een explosie van de paddentrek is immers daar, maar het weer wil niet mee, de komende dagen, mogelijk zelfs de komende weken niet.
Het hogedrukgebied ten noorden van ons verandert wel eens van vorm en schuift dan eens wat westelijker, dan weer eens wat oostelijker, soms kan het wat zuidelijker uitzakken zoals nu het geval, maar wegtrekken doet het niet. Het gevolg: de constante in het weerpatroon is een gemiddeld oostelijke circulatie ipv de noodzakelijke westelijke. Alle lagedrukgebieden (die normaal bij ons voor zacht lenteweer zorgen met de nodige regenbuien/zones tussendoor) schuiven gemiddeld ten zuiden van ons door en zorgen daar voor eerder wisselvallig weer in het gebied rond de Middellandse Zee. Het Azorenhoog is nauwelijks zichtbaar en hangt veel zuidelijker dan gewoonlijk. Dit hoog kan ons de echte lente brengen maar speelt momenteel niet mee.
Een oostelijke wind hoeft deze tijd van het jaar niet meer altijd koud te zijn, zoals nu wel het geval is. Via een omweg kan oostenwind ook warmere lucht brengen (geholpen door de voorjaarszon). Samengevat komt het erop neer dat hoe zuidelijker de lagedrukgebieden doorschuiven, hoe meer invloed het hoog kan uitoefenen en dan blijft de mogelijkheid om terug in de diepvries te belanden niet onbestaande omdat de lucht dan uit Rusland en omgeving komt of recht uit de poolstreken zoals dit weekend. Hoe noordelijker de lagedrukgebieden, hoe minder invloed het hoog heeft en dan krijgen we via een omweg zachtere lucht uit Zuid-Oost Europa zoals we dit begin maart een weekje hebben meegemaakt.
De grote vraag waar de weermodellen mee worstelen is net dit vraagstuk. Allemaal zijn ze het erover eens dat er geen zonale (westelijke stroming) op gang zal komen, zoals dat gewoonlijk het geval is in het lenteseizoen. De windrichting blijft oostelijk zitten, al eens meer noordoost, al eens meer zuidoost en dit zeker nog tot 10 april. Het zullen dus de details zijn die bepalen of we uitgebreid nachtvorst krijgen en met veel moeite 5 graden halen of we toch naar zachtere toestanden evolueren van 12 graden of zelfs meer zonder nachtvorst. De meeste modellen houden het momenteel op bestendig hogedrukweer en dus noordoost aanvoer met onderkoelde temperaturen van rond de 5 à 7 graden overdag en ’s nachts op uitgebreide schaal vorst. Enkele andere modellen geven toch de insijpeling van wat zachtere lucht vanuit Italië of de Balkan vanaf 31 maart. Ook de zachtere lucht in Midden-Frankrijk doet verwoede pogingen om wat noordwaarts terrein te winnen, maar stoot zich te pletter op het hoog nu met kern boven de Noordelijke Noordzee. Morgen zou de zachte lucht een nieuwe (wellicht op voorhand mislukte) poging doen. Het eraan gekoppelde verzwakt front zal ons mogelijk wat (winterse) neerslag bezorgen. Of dit verzwakt front met (winterse) neerslag ook paddentrek zal opleveren is maar de vraag. Allicht zijn de temperaturen niet voldoende hoog, maar in deze tijd van het seizoen kan het zijn dat de dieren minder kieskeurig worden of dat er misschien overdag trek zal plaatsvinden.
Gaat de paddentrek met deze (voortdurende) oostenwind op gang komen of niet? Ik weet het eerlijk gezegd ook niet meer, normaal zou ik zeggen: neen, maar we zijn nu al einde maart en er zijn bescheiden tekenen dat sommige amfibieën zich toch aan het voortplanten zijn (melding van kikkerdril in tuinvijver met ijslaagje erop). Ook zou er op sommige actieplaatsen ondanks de sneeuwval af en toe een pad gevonden zijn in emmers. Er beweegt dus wat in alle stilte. In het verleden is gebleken dat wanneer de winter lang blijft zitten er risico is voor trek overdag. Mochten actieplaatsen die werken met schermen hierover meer duidelijkheid kunnen scheppen, dan mogen ze me dit altijd laten weten.
Voorlopig roep ik alvast niemand op om de actieplaatsen te gaan controleren, met 4 à 5 graden en snel afkoelende avonden met uitgebreide vorst heeft dit geen enkele zin. Woensdagavond is het misschien wel interessant om de dagverantwoordelijke op pad te sturen, mocht er neerslag vallen die niet winters is van aard en waarbij we een temperatuur zouden hebben van 5 of meer. Vrijwilligers hoeven zich zeker nog niet te melden want de kans om onverricht naar huis te moeten terugkeren is heel groot. Mocht er ergens paddentrek zijn dan laten we jullie dit zeker wel weten.
Afwachten tot betere omstandigheden is dan ook het devies...2013/14 - 25/03/2013 Beste paddenoverzetters,
Momenteel zijn de temperaturen in dalende lijn. Woensdag kregen we met een mengeling van regen en sneeuw al een voorsmaakje van wat ons dit weekend te wachten staat. Vandaag en gisteren slaagde iets zachtere lucht (minder koud is eigenlijk een beter woord) erin het kwik naar 8 graden te loodsen, maar de echt Arctische lucht zit dichtbij en dat zullen we gauw ondervinden. De lucht waarin we ons zondag zullen bevinden is rechtstreekse import vanuit de omgeving Nova Zembla in het hoge noorden, nog ver ten noorden van Moermansk.
Een erg krachtig hoog van maar liefst 1066 mbar (uitzonderlijke hoge luchtdruk) is hiervoor verantwoordelijk. Dit hoog stuurt via zijn oostflank deze vrieslucht met een aanzienlijke snelheid zuidwaarts via Polen om dan via haar zuidflank westelijk af te buigen naar onze streken (zie kaartje). Gelukkig zorgen de langere dagen en de voorjaarszon al voor een zekere opwarming waardoor we niet in een diepvriezer belanden. Mocht deze situatie zich voordoen in putje winter kregen we maximumtemperaturen van –10 graden. De Nova Zembla lucht botst ongeveer boven ons land en Noord Frankrijk op zachte oceaanlucht die zich opdringt vanuit het zuidwesten. Een Ierse depressie is hiervoor verantwoordelijk. Ter illustratie hiervan: in de zuidwestelijke stad Bordeaux halen ze 20 graden de komende dagen. Die lucht, die beslist de paddentrek in alle hevigheid zou doen losbarsten, krijgen we heel zeker niet. Beide luchtsoorten gaan wel een robbertje vechten met elkaar boven onze streken en dat activeert de wolken. Gezien de rechtstreekse import van de Arctische lucht zorgt dat voor sneeuw of smeltende sneeuw en bij aanwezigheid van warme luchtbellen ook (aanvriezende) (ijs)regen. Kortom zowat alle neerslagvormen zijn mogelijk dit weekend, boeiend voor weerfreaks, maar paddentrek zal het heel zeker niet opleveren.
Na het robbertje vechten zal de koude lucht het halen en onder impuls van het hoog en de koude lucht uit het oosten zal de lucht wat uitdrogen en stopt het geleidelijk met sneeuwen of regenen. De zon komt te voorschijn maar met 2 graden en een krachtige oostenwind zal het echt niet lenteachtig aanvoelen. Bovendien zal het elke nacht vriezen. Geleidelijk zal de echt Arctische lucht afgesneden worden en de lucht afkomstig zijn uit het iets warmere oosten en zelfs zuidoosten.
Tot zeker eind maart ziet het er naar uit dat er zeker geen paddentrek zal zijn. Het paasweekend zou wel zachter worden en 10 graden overdag is misschien haalbaar, maar een doorstoot van een broodnodige zuidwestcirculatie zit er voorlopig niet in. Het arctisch hoog zou wel verzwakken maar meer westelijk komen te liggen, waardoor depressies gedwongen worden ten zuiden van ons door te trekken.
Met de huidige weersvooruitzichten op korte termijn hoeft geen enkele dagverantwoordelijke aanwezig te zijn de komende week. Ten vroegste vrijdagavond is heel misschien een controle aangewezen (een weermodel geeft met veel moeite een 10 graden overdag), maar mocht er ook maar een kleine kans bestaan op paddentrek dan hoor je het wel via de Hylanieuwsbrief.
Tot over enkele dagen voor hopelijk meer hoopgevend nieuws voor de paddentrek en wees voorzichtig dit weekend voor de winterse neerslag!2013/13 - 19/03/2013 Beste paddenoverzetters,
Vandaag mag de lente dan wel beginnen, want de zon staat vandaag exact op de evenaar, van lente in de praktijk is nog niet veel sprake. De voorgaande avonden bleef het zoals verwacht rustig op de actieplaatsen, bij ons wel dagverantwoordelijken aanwezig, maar geen amfibieën te bespeuren. Onze beproeving van geduld schijnt nog even aan te houden. Vanavond en wellicht ook de volgende avonden zal paddentrek uitgesloten zijn, wegens te koud en verkeerde luchtsoort. Morgenvroeg is het zelfs niet uitgesloten dat we met een wit tapijtje zullen opstaan.
Dit weekend wordt weer interessant op weervlak, welke oplossing er ook uit de bus komt, voor onze amfibieën en het verloop van de paddentrek wordt het allerminst interessant: ofwel een te koude (meest zachte) oplossing, ofwel een winterse oplossing. Twee grootmachten gaan een robbertje uitvechten en dit alles zou ergens boven de lage landen (ergens in Midden-Nederland) gebeuren. De eerste grootmacht bestaat uit een krachtig hogedrukgebied dat vanuit Scandinavië en Rusland voor de zoveelste keer zeer koude lucht naar het ZW stuurt, de tweede grootmacht is een aanstormende diepe depressie die zich vanaf vrijdag ten westen van Ierland nestelt, en daarmee de laatste blokkerende hogedruk boven de Oceaan weg kegelt en de weg vrijmaakt voor zachte oceaanlucht naar West-Europa. Of die zachte lucht ook onze streken bereikt en definitief doordringt is heel onwaarschijnlijk. De meeste weermodellen geven een versterking van het Scandinavisch hogedrukgebied en dus de koude lucht, sommige geven een spelletjes tussen beide systemen, de ene dag weer koud met winterse buien of (natte) sneeuw, dan weer wat milder met regenbuien. De meeste kans dat de zachte lucht het (even) haalt is zaterdag, de zachte lucht zou dan zeker tot in Parijs geraken, mogelijks ook tot in Brussel of zelfs tot in Antwerpen of Utrecht. Zaterdagavond tippen we dus op een kleine kans voor paddentrek, maar daarna zou het hogedrukgebied zich zuidwaarts verder versterken, waardoor een onderdeel van de depressies ten zuiden van ons doorsteken, de rest blijft rondjes draaien ten westen van Ierland. Het gevolg is een permanente noord of oostelijke stroming tot gevolg. Het zullen dus kleine details zijn die bepalen of we kans maken of niet op paddentrek, maar heel waarschijnlijk niet.
’t Is allemaal nog ver weg, maar vanaf 27 maart lijkt de Ierse depressie een nieuwe poging te ondernemen om zachte lucht aan land te brengen, maar ook hier zou het maar half lukken en een ZO-stroming ontstaan ipv een klassieke en broodnodige ZW-stroming, Met die zuidoost stroming zouden we wel graadjes winst boeken, maar echt ideaal wordt het niet. Op 2 april komt de zachte lucht heel dichtbij, het Russisch hogedrukgebied zou van de kaarten verdwijnen en de depressie zou aan land komen, maar tegelijk ontwikkelt zich een nieuw hogedrukgebied boven IJsland, wat dan weer zijn uitlopertjes zou rollen richting oceaan, waardoor we in een noord-noordwestelijke stroming terechtkomen met de nodige aprilse grillen en nog steeds koel weer, wat ook weer niet goed is.
Conclusie: de komende avonden heeft het geen zin om te gaan zien want de avondomstandigheden zullen minder goed zijn dan de afgelopen avonden en dus verwachten we geen paddentrek. Zaterdagavond is er een kleine kans, maar dan moet het zachte scenario dus plaatsvinden en dan nog...?
Hoe het verder moet horen jullie dan wel in een volgende Hylanieuwsbrief.2013/12 - 10/03/2013 Beste paddenoverzetters,
Nu we één van de meest brutale en zelden geziene winterweek (tot –10° en permanente sneeuw) achter de rug hebben, is het tijd voor een nieuwe hylanieuwsbrief. Vrijdagvoormiddag trok een laatste front met sneeuw over en daarna viel andere neerslag als regen. Die vrijdagvoormiddagsneeuw was immers de voorste begrenzing van iets mildere lucht, maar echt zacht is het nog niet. Normaal gezien hebben we overdag nu recht op zo’n 11 à 13 graden, maar momenteel is dat te hoog gegrepen. We moeten tevreden zijn met een zeldzame 10 graden vandaag en daarmee lijkt de warmste dag gepasseerd te zijn, want de voorspellingen de komende 10 tot 14 dagen geven niet echt veel soeps. Normaal gezien beginnen we rond 15 maart de eerste terugtrek te zien, maar dit jaar zijn we daar nog lang niet aan toe. Op het Senthout kennen we een voorlopig totaal van 384 geregistreerde dieren gespreid over een 5-tal trekavonden, waarbij er eigenlijk 2 echte trekavonden waren (namelijk 7 en 8 maart). Vragen die nu bij ieder op de lippen liggen: wanneer begint de paddentrek terug, zullen er deze week padden te zien zijn? Antwoord hierop moet ik voorlopig schuldig blijven: het is een dubbeltje op zijn kant.
Momenteel wordt ons weer beïnvloed door een rondtollende depressie boven de Britse eilanden. Die depressie kent haar ontstaan boven Groenland en heeft cynisch genoeg de harde winter verjaagd, maar uit die richting mag je natuurlijk geen wonderen verwachten. De depressie zit vol koude bovenluchten (een zogenaamde koude bel) en daar gaan we vanaf vanavond kennis mee maken. De temperatuur in de bovenste luchtlagen op zowat 2000 meter hoogte daalt naar –10 graden en dat zorgt voor de typische voorjaarsbuien met hagel en onweer, zelfs smeltende sneeuw is niet uitgesloten. Na die buienlijn zouden er dan opklaringen komen met temperaturen die kunnen flirten met het vriespunt: niet echt paddenweer. En daar stopt het niet bij: heel de week zullen die koude bovenluchten voor de nodige maartse buien zorgen. Wanneer de wind dan kantelt naar het NW midden deze week komt er nog een fractie koudere lucht binnen en krijgen de buien vooral ‘s nachts een heel winters karakter met plaatselijk een sneeuwtapijt ‘s morgens. Iedereen voelt aan dat dit geen echt paddentrekweer zal worden, maar we zijn natuurlijk al 17 maart en mogelijk worden de dieren iets minder kieskeurig?
Ook op langere termijn zien meer en meer weermodellen een koude oplossing en sommige sluiten een nieuw winteroffensief zelfs nog niet uit. Het meest optimistisch lijkt een maximumtemperatuur van 10 graden, maar er zijn er ook die ons maar 3 graden geven overdag met algemene vorst ‘s nachts. De reden voor dit onderkoelde weer is nog altijd dat Arctisch hoog waardoor de milde oceaandepressies (de zachte lucht die we nodig hebben voor paddentrek) ten zuiden van ons doorschuiven en in de Middellandse zee voor wisselvallig weer zorgen. Neem daarbij nog dat ook de straalstroom ten zuiden van ons ligt en je weet dat de zachte lucht, laat staan warme lucht, ons maar moeilijk kan bereiken.
Dit betekent één groot vraagteken zowel voor paddentrek als voor weerprognoses: wellicht dus geen of weinig paddentrek deze week, maar waakzaamheid van de actieplaatsverantwoordelijken blijft geboden .2013/11 - 10/03/2013 Beste paddenoverzetters,
Alles is volgens het boekje verlopen, het koufront dat ik al enkele dagen aankondigde is iets sneller dan verwacht overgetrokken. Zij die vanmorgen niet te lang in bed lagen hebben het omslagpunt kunnen waarnemen rond zowat 7.00 uur, toen de regen overging in (natte) sneeuw ... daarmee was de vrieslucht ook in Duffel een feit en kon de winterse periode beginnen. Momenteel is de vrieslucht al doorgezakt tot in de Ardennen en Noord-Frankrijk, waar het front geleidelijk aan tot stilstand zal komen en wat zal blijven rond zwabberen. Maandagavond of dinsdag zal het front (deze keer als warmtefront) terug naar het noorden trekken en bij ons mogelijks voor (een pak) sneeuw zorgen. We zullen echter niet in de zachte lucht geraken, want tegelijk stelt zich een strakke noord stroming in omdat het hoog van IJsland een krachtige uitloper rolt tot verder boven de oceaan. Door deze noord stroming zal er vanaf woensdag, donderdag overdag een graad of drie winst geboekt worden, waardoor het overdag lichtjes dooit, maar ‘s nachts is vorst eerder de regel dan de uitzondering. Het mag duidelijk zijn, met dit soort weer ligt de paddentrek volledig plat.
Even nog terug naar gisterenavond, want daar zaten we met de prangende vraag of er nog paddentrek was of niet. Gisterennamiddag was het al frisser dan verwacht en de milde zuidenwind was al geruimd naar het noordwesten en dat verschil was goed voelbaar. Met zo’n 5 à 6 graden gisterenavond en vochtige omstandigheden met lichte motregen, maar een gure noordwestenwind was het een dubbeltje op zijn kant en dat bleek ook: er was nog wat uitbollende paddentrek tussen 19.00 uur en 19.30 uur. 6 Gewone padden en 1 Alpenwatersalamander waagden zich nog door dit weer, maar na 19.30 uur is er niks meer waargenomen, toch kreeg ik ook nog meldingen binnen van trek om 22.00 uur op andere plaatsen. Er was ondanks de 5 graden en de invallende koude hier en daar nog wat uitbollende trek, maar een avond om iedereen op te trommelen werd het zoals verwacht niet.
Het is nu wachten tot veel betere weersomstandigheden. Volgens de pluimverwachtingen zouden we rond 21 maart terug de kaap van de dubbele positieve cijfers kunnen halen en lijkt een verzachting zoals vorige week niet echt meer voor maart te zijn. De hylanieuwsbrief zal bijgevolg samen met de paddentrek even in een tijdelijke winterrust gaan. Hopelijk is de vorst niet te hevig en gaan er geen dieren doodvriezen in de poelen.
De hylanieuwsbrief zal je terug in je mailbox krijgen van zodra er weer in aantocht is dat mogelijk paddentrek zal opleveren.
Tot over enkele dagen of weken.2013/10 - 09/03/2013 Beste paddenoverzetters,
Gisterenavond kunnen we een als een topavond beschouwen: op het Senthout werden er 185 dieren geregistreerd en alle soorten waren aanwezig: Alpenwater- en Kleine watersalamander, Groene kikker, Bruine kikker en uiteraard ook Gewone pad. De weeromstandigheden waren dan ook ideaal. Meestal lichte regen, 10 à 11 graden en quasi windstil uit het zuidwesten. Opvallend veel salamanders en veel koppeltjes pad, meestal een fenomeen dat zich na een 10-tal avonden paddenoverzet manifesteert, maar nu dus al na de 4de avond. Bij die koppeltjes zie je soms fouten: gisteren werd een amplexus man groene kikker – man bruine kikker gevonden. Blijkbaar dacht het mannetje bruine kikker dat die groene kikker een vrouwtje bruine was. Naar grootte toe klopt dit ook, maar uiteraard wordt dit soort constructies niets. Bij het wegzetten hebben we ze dan ook uit elkaar gehaald.
Tussen 19u00 en 19u30 hadden we weer last van enkele agressieve chauffeurs, maar samen met de verkeersluwere omstandigheden verdween gelukkig ook dit fenomeen. Ondanks de talrijke aanwezigheid van vrijwilligers (waaronder een aantal nieuwe mensen) moesten we toch nog 12 verkeersslachtoffers tolereren. Bij de vrijwilligers gisterenavond was ook Nora Bertels, de nieuwe Duffelse schepen voor leefmilieu, een primeur voor onze 22 jaar paddenoverzetactie. Er waait duidelijk een nieuwe wind in het Duffelse gemeentehuis.
Gisterenavond ben ik, na de paddenoverzet, samen met student Bram (die ook al enkele jaren meedraait in onze vrijwilligersploeg en die voor onze hylawerkgroep een onderzoek doet naar de amfibieën in onze regio) nog een aantal straten gaan inventariseren. In bijna alle straten veel slachtoffers, op sommige plaatsen zoals de Lintse Heide op de grens met Duffel en St-Katelijne-Waver telden we zelfs 60 slachtoffertjes op enkele tientallen meter weg. Als je dat ziet, kan je maar moeilijk begrijpen dat er toch dieren in slagen jaar na jaar te overleven. Met die nachtelijke inventarisaties trachten we probleemstraten in kaart te brengen, in de hoop hier ook ooit een overzetactie op te starten, maar op die manier weten we ook welke soorten er zitten en naar waar ze trekken. Het spreekt voor zich: als jullie gegevens hebben uit jullie straat of omgeving in de gemeenten Duffel, Kontich, Lint, Lier, St Katelijne Waver, Rumst (want dat is in grote lijnen zijn onderzoeksgebied) deze gegevens mogen doorsturen, Bram zal ze dan verwerken.
Na de topavond van gisterenavond en wellicht de hele nacht, is de vraag wat er vanavond gaat gebeuren. Momenteel is het kwik al een beetje gezakt naar zowat 7 à 8 graden en het regent met momenten pijpenstelen. De verantwoordelijke voor de regen is het occlusiefront dat op een slakkengangetje noordwaarts probeert te trekken, maar dit lukt heel slecht. In het noorden hangt immers het koufront dat zich zuidwaarts probeert te begeven. Voor dit koufront zit heel erg koude lucht. Momenteel is het in Groningen (Noord-Nederland) nog +1°C, terwijl het bij ons dus nog misschien +10 °C kan worden. In het noorden van Nederland gaat op steeds meer plaatsen de regen over in (natte) sneeuw (bron teletekst NOS p 705). In Noord en Midden-Nederland heeft de wind de NO hoek al gekozen, terwijl bij ons de windrichting nog vanuit het milde ZW staat. De vraag is nu: wanneer zal de koude lucht in België raken. Als dit vanavond al is, zal er geen paddentrek zijn, als het nog zacht is lijkt me een matige paddentrekavond nog mogelijk. Volgens de laatste weersprognose zou de koude lucht die nu nog zo’n 150 km van ons verwijderd is pas in de loop van morgenvroeg binnenstromen, sommige weermodellen laten het zelfs nog tot morgennamiddag duren, maar er hoeft niet veel te gebeuren of het kan vanavond al. Voor vanavond is er dus best controle en morgen zullen we een definitief antwoord kunnen formuleren of er trek was of niet.
Zondagavond is met zekerheid de koude lucht ook in onze streken en wordt het dus eenvoudig: er zal geen paddentrek meer zijn tot een nog nader te bepalen datum.2013/09 - 08/03/2013 Beste paddenoverzetters,
Sinds gisterenavond is de paddentrek losgebarsten: op het Senthout werden 132 dieren gevonden en zoiets kan je toch een matig drukke avond noemen. Ook op de andere actieplaatsen, zelfs waar er de voorgaande avonden nauwelijks trek was, hadden ze nu ook hun werk. Het weer was dan ook (bijna) ideaal en de timing van de storing was goed gekozen: het regende licht in de avond, het was betrokken en met een graad of 10 was ook de temperatuur ideaal, enkel de windrichting zat niet best want het waaide uit het oosten, maar het waaide amper. Ideaal dus en er was geen houden meer aan.
Vandaag zorgt een zuidoostelijk briesje nog altijd voor zachte en in tegenstelling tot begin van de week voor zeer vochtige lucht. Temperaturen van 15 of meer zijn eerder de regel dan de uitzondering. Een nieuwe occlusie zou deze namiddag vanuit het zuidwesten afkomen. Wellicht zal het vanavond dus opnieuw regenen en het blijft ook zacht. Ik tip dus opnieuw op een matige tot drukke avond.
Zijn we nu vertrokken? Het antwoord is neen. De paddentrek zal vanaf zondag (mogelijk al zaterdag?) abrupt afgebroken worden. In het noorden van Nederland sijpelt vanavond en vannacht de koudere lucht al binnen. Zaterdag zal in Nederland het temperatuurverschil gigantisch zijn. Met in het noorden nog amper 1 graad en sneeuwval, terwijl in het zuiden nog 12 graden kan gehaald worden met regen. De occlusie die vanavond bij ons regen produceert trekt ook Nederland binnen en botst ergens in midden Nederland tegen het koufront (en de instromende koude lucht). Uiteindelijk zal de occlusie verdwijnen en mee het koufront vormen. Dit koufront trekt dan in een slakkengangetje naar het zuiden met onderkoelde regen en later zelfs sneeuwval, hoe traag of snel dit gaat kan van belang zijn om te weten of er ook zaterdagavond nog (uitbollende) paddentrek zal zijn. Het kan immers op 20 km afstand totaal ander weer zijn. Het zou dus perfect kunnen dat er zaterdagavond bijvoorbeeld in Brasschaat al koude lucht is, en dat Duffel nog in de zachte lucht is.
Hoe dan ook, het koufront zal het halen, want een zeer krachtig hogedrukgebied boven het noorden wordt sterker en dwingt het front steeds meer zuidwaarts en zo duiken we terug in winterse toestanden, waarvan het einde voorlopig nog niet zichtbaar is. Maandag en dinsdag zou het kwik met moeite het vriespunt halen, daarna zouden we het met 3 à 5 graden moeten stellen met algemene nachtvorst. Geen paddenweer dus!
Vanavond is het alle hens aan dek en nieuwe vrijwilligers mogen zich gerust melden vanavond, ik geef 80% kans op matige tot zelfs hevige paddentrek. Zaterdagavond is het een dubbeltje op zijn kant, en zondagavond gaat alles terug in winterrust.2013/08 - 07/03/2013 Beste paddenoverzetters,
Gisteren werd het met 17 graden best een warme dag. Door deze temperaturen beginnen onze amfibieën stilaan wakker te worden. Gisterenavond nog niet de massa, maar toch al zo’n 20-tal dieren en 3 soorten op het Senthout: Gewone pad, Bruine kikker en Alpenwatersalamander. Op meer beschutte plaatsen blijkt er al een matige trek te zijn. Het valt op dat de ene plaats nauwelijks dieren vangt, de andere al relatief veel. Gisteren waren de opklaringen en de oostelijke wind minpunten hoewel het een graad of 10 bleef. De beschutte plaatsen hebben wellicht van die minpunten iets minder last.
Momenteel zorgen fel verzwakte storingen voor enige lichte regen en met 12 à 13 graden overdag is het nog zacht en niet te veel wind, precies het weer wat onze amfibieën willen. Vanavond zal het wellicht betrokken zijn en is er kans op lichte regen. Daardoor zal er mogelijk veel paddentrek zijn. Wie de komende nog wil rapen komt dus best vanavond naar de actieplaats. Ook morgenavond zal er nog trek zijn en daarna allicht niet meer, al is zaterdagavond nog een twijfelgeval.
De weermodellen beginnen het nu echt eens te worden: de winter komt zeker terug. Ergens tussen zaterdagavond en zondagmiddag trekt een koufront heel langzaam over met eerst geleidelijk onderkoelde regen, later zelfs sneeuw. Soms scheelt het maar enkele graden, maar dit front is de voorste begrenzing van een heel andere luchtsoort, recht vanuit de poolstreken. De temperatuur gaat in vrije val, met mogelijk 20 graden verschil. We kondigden het al enkele dagen aan: een hogedrukgebied boven IJsland is hiervoor verantwoordelijk samen met twee lagedrukgebieden. Het ene laag hangt nu nog boven de kust van Noord-Spanje en zorgt voor het huidige zachte regenweer, het andere hangt boven Finland en zal ons zaterdag of zondag het koufront brengen. Daarna lijkt het ene in oostelijke richting ten zuiden van ons door te trekken, het Fins schuift naar het zuiden en ze versmelten met elkaar boven de Alpen. Hierdoor komt een krachtige NO-stroming op gang. De precieze positie van het hoog en het laag zal bepalen hoe krachtig de winter uit de hoek zal komen en of het droge winter of natte winter wordt. Wat het ook zal worden, de paddentrek zal (nog voor hij goed op gang is) opnieuw volledig stilvallen.
Dus: vanavond, morgenavond en misschien nog zaterdagavond (hangt af van de timing van het fameuze koufront) matige, misschien wel hevige paddentrek, daarna wordt het te koud en ligt de trek plat tot nog een nader te bepalen datum. Zover als we voorlopig kunnen zien (tot 21 maart) zou het bestendig te koud blijven, al gaan de scherpste kantjes er vanaf 16 maart wel af.2013/07 - 06/03/2013 Beste paddenoverzetters,
Gisteren met 19,4 graden een warmterecord erbij, ook een droogterecord qua luchtvochtigheid: rond de 30%. Nog nooit was het op een 5de maart zo warm. Maar leverde de avond na zo’n warme dag ook paddentrek op, was natuurlijk de grote vraag. Het is duidelijk: iedereen zit er op te wachten, iedereen wordt ongeduldig, de schrijver van dit artikel inclusief. De dagverantwoordelijken en al een aantal vrijwilligers van de harde kern waren aanwezig. Rond 18u50 uur werd het spannend: de schemer viel. Bij 12 graden en heel wat sluierbewolking zou er beslist paddentrek kunnen zijn.
De goeie elementen:
-bijna geen wind
-een temperatuur van maar liefst 12 graden.
De slechte elementen:
-er zijn de voorgaande avonden nog geen dieren gezien, dus ze moeten nog ontwaken,
-de sluierbewolking kan je niet echt een deken noemen, want de sterren en maan waren erdoor te zien
-de wind kwam uit oostelijke richtingen
-de lage luchtvochtigheid.
Als je de plus en minpunten even op een rijtje zet, dan was het duidelijk: dit ging geen drukke paddentrekavond worden. Belangrijker misschien om een nieuwe voorspelling te doen: gingen we dieren waarnemen of niet? Het antwoord was ja: rond 20.30 uur kreeg ik een SMS dat er 2 paddenmannetjes gevonden waren door 2 verschillende patrouilleploegen. De nul is dus ook bij ons van het bord. Daar bleef het bij die avond, want de sluierbewolking kon niet voorkomen dat het toch sterk afkoelde naar zo’n 7 tot 5 graden (in het centrum was het met 8 à 9 graden merkelijk warmer). Om 22u30 leverde een controleritje ook niks op (logisch bij zo’n graad of 6).
En hoe zit het vanavond? De barometer is gedaald maar veel regen zal dit niet opleveren. De depressie en de actievere storingen teisteren vooral de Britse Eilanden, Zuid Europa en de Atlantische Oceaan. Wij krijgen er de restanten van, maar een nog steeds uitdrogende milde ZO-wind droogt de regenzones uit. Vanmorgen toch enkele druppels op de autoruit vastgesteld, het vermelden niet waard op weervlak maar voor onze padden wel. Die ZO-wind brengt ook nog altijd zachte lucht aan, al zullen we geen toppen van 19 graden meer halen, maar een meer bescheiden 14 à 16 graden zit er de komende dagen nog altijd in. De restanten van de storingen zorgen er ook voor dat er meer wolken zijn, afgewisseld met zonnige momenten. Vraag zal dus opnieuw zijn vanavond: hoe snel koelt het af, is er toevallig toch wat neerslag gevallen. Het blijft dus twijfelweer, maar de 2 gevonden dieren moeten ons scherp houden de komende avonden, minstens tot het weekend. Vrijdag zou dan een iets actiever regensysteem de weg naar ons land vinden en daarna ja … dan krimpt de wind naar de noordoost hoek met het naderen van de hogedrukzone vanuit IJsland. Het wordt dan kouder, volgens sommige modellen zelfs veel kouder met opnieuw ijsdagen, de weermodellen groeien naar elkaar toe, alleen de timing en de details verschillen nog, al lijkt zaterdag nu toch het kantelmoment te worden.Conclusie: tot zeker vrijdagavond is meer dan waakzaamheid geboden voor een wellicht eerder bescheiden paddentrek, mogelijk matig als de weeromstandigheden (lees: betrokken weer, vocht of regen) goed zouden zijn. Vanaf zaterdag neemt de onzekerheid toe, omdat de koude lucht dan vlakbij is en volgende week lijkt er geen paddentrek in te zitten met dagtemperaturen ergens in de marge van -1 tot +7 graden met algemene (matige) nachtvorst en noord- of noordoostelijke luchtstromingen.
Nog ter info: de collega's van Zandhoven telden gisteren 42 padden (wij jaloers!)
2013/06 - 05/03/2013 Beste paddenoverzetters,
Voorlopig verloopt alles nog volgens het boekje. Zoals verwacht was er gisterenavond nog geen paddentrek te constateren, hoewel het relatief zacht was, tot 13 graden overdag en in de vroege avond 8 à 9 graden maar door het heldere weer snel dalend naar zowat 5 à 6 graden. De controleurs waren er wel, maar geen dieren te vinden. Om 22.15 uur heb ik ook nog een controleritje gedaan: geen amfibie te bespeuren maar ook geen slachtoffers op de weg.
Vanmorgen lag het kwik rond het vriespunt, maar belangrijker voor onze amfibieën is de grondtemperatuur en het gerijmde gras verraadde dat er nachtvorst aan de grond was.
Vandaag opnieuw een heldere hemel maar dat blijft niet duren. De zon stuwt het kwik boven de 15 graden met een uitschieter van misschien wel 18 graden geholpen door de aanvoer van een zachte luchtsoort. Het hogedrukgebied dat ons dit mooie weer bezorgt, verzwakt sneller dan verwacht en vanuit het zuiden rukt geleidelijk aan wat bewolking op (met mogelijk een spatje regen) en de timing hiervan zou wel eens heel belangrijk kunnen zijn vanavond. Als de bewolking vóór de schemerinval aanwezig is, zou het langer warm kunnen blijven met als gevolg een grotere kans op beginnende paddentrek.
De weerkaarten geven ook voor morgen geregeld wolken en zon bij temperaturen tussen 13 en 16 graden, met mogelijk een spatje regen en zachtere temperaturen ’s nachts met zekerheid boven de 5 graden. De wind blijft de eerste dagen constant de ZZO-hoek kiezen en zolang dit gebeurt, blijft het zacht. Daarna zijn de modellen het niet eens, maar de koude scenario’s blijven wel overeind. Meer nog: de kans op echte winterse toestanden lijkt de bovenhand te halen, zij het met enige vertraging wat ingang betreft. Het meest pessimistische model geeft koude vanaf zondag, de andere laten dinsdag de koude lucht binnenstromen. Een hoog dat vanaf IJsland zijn tentakels over de oceaan spreidt en een lagedruk boven het continent zouden een N tot NO-stroming veroorzaken. Sommige modellen gaan daarbij zelfs terug voor enkele ijsdagen, anderen houden het op + 5 graden overdag. Wat er ook van zij, met dit scenario zal de trek plat liggen. Als de koude lucht het haalt zou het tot 19 maart duren vooraleer er een westelijke stroming op gang komt. Dit laatste zou betekenen dat de echte paddentrek dan pas echt kan beginnen, maar 19 maart is nog heel ver weg.
In alle geval: de kans op enige (beginnende) paddentrek is tot en met zondagavond een heel reële optie gezien de kans op wolken, zachte lucht en mogelijk zelfs een drup regen. Controle van alle actieplaatsen door de actieverantwoordelijken is zeker aangewezen.2013/05 - 04/03/2013 Beste paddenoverzetters,
Eindelijk schijnt de zon en lijkt de lente door te breken. Tot woensdagavond blijft de zon overuren presteren en elke dag komt onder invloed van subtropische landlucht (die onderweg wel wat afkoelt) vanuit de Sahara. De temperatuur komt elke dag wat hoger te liggen, een uitschieter van 17 graden op woensdag is niet onmogelijk. De reden van deze zuidoost en later zuid stroming heeft te maken met een krachtig hogedrukgebied boven het Europese continent, dat weliswaar de komende dagen verzwakt. Een ander krachtig hoog ontwikkelt zich boven de noordpool en dit is iets om in het oog te houden volgende week want het zakt af naar het zuiden. Goed nieuws voor onze mogelijk vertrokken paddentrek is dit niet, want met die situatie zou de winter wel eens terug kunnen keren, of minstens een koeler weertype, beneden wat onze amfibietjes willen. Vanaf zondag zou dit hoog een belangrijke speler kunnen worden. Ik volg dit op de voet: in een volgende hylanieuwsbrief kom ik hier zeker op terug.
Tot en met woensdag zou het zeker droog, vrijwel helder en overdag dus zonnig blijven met steeds hogere temperaturen overdag, maar mede door de oorsprong van de lucht boeken we ook ’s nachts enkele graadjes. Ook al vinden mensen dit aangenaam lenteweer, padden zouden liever druilerig mild weer hebben dan dit eerder schraal aanvoelend weertype, maar toch … de kansen op paddentrek nemen zeker toe de komende avonden. Wellicht nog niet vanavond, omdat ik verwacht dat we vanavond nog een te snelle afkoeling krijgen, maar dinsdagavond lijkt de kans al wat groter. Woensdag- en zeker donderdagavond zijn in het oog te houden. Doordat het hogedrukgebied verzwakt, komen enkele verzwakte fronten op ons af. Deze zouden toch voor bewolking gaan zorgen en dus ook de nodige luchtvochtigheid, misschien zelfs een spat regen. Verder werken de wolken als een deken waardoor het ’s avonds niet zo snel afkoelt.
Conclusie: wellicht vanavond nog geen trek. Vanaf dinsdagavond zou de trek bescheiden kunnen beginnen, met een steeds stijgende kans naar woensdag en donderdagavond toe, zeker als er ook bewolking aanwezig is. Eens een avond trek geconstateerd, zal er zeker trek zijn alle avonden tot een nieuwe invallende koudeperiode die mogelijk ergens tussen zaterdag en maandag zou binnenvallen.
Kortom: waakzaamheid geboden (door de actieplaatsverantwoordelijke) vanaf nu en zeker vanaf morgenavond!
Als de trek begint weet je het direct via deze nieuwsbrief.2013/04 - 02/03/2013 Beste paddenoverzetters,
We zijn nu al 2 maart en voorlopig nog geen paddentrek. Met amper 5 graden overdag en temperaturen van net boven het vriespunt is dat ook niet onbegrijpelijk. Het voelt momenteel allesbehalve lenterig aan. De komende dagen zou hierin verandering komen en mogen wij (even) van wat lente proeven. Een hogedrukgebied dat nu nog boven de Noordzee bengelt en ons dit grijze weer oplevert, trekt zuidoostwaarts richting Oost-Europa. Dat betekent dat de noordoostelijke stroming stilaan oost en zuidoost wordt. Vanuit die hoek wordt merkelijk mildere, maar vooral ook drogere lucht naar ons gestuurd en vooral dat laatste is ook belangrijk om al dan niet paddentrek te hebben. In mensentaal: de zon zal een hoofdrol gaan spelen want het klaart helemaal op. Dankzij de krachtige voorjaarszon zal het overdag algauw 10 graden of meer worden (zelfs 15 graden is mogelijk), maar ‘s avonds zal het door diezelfde opklaringen heel erg snel afkoelen met een graadje vorst aan de grond ‘s nachts. Geen ideaal paddentrekweer met andere woorden. Mijn ervaring leert dat dit soort weer niet meteen tot een grote paddentrek zullen leiden, maar enkele dieren zouden het er al op kunnen wagen. We zitten normaal gezien nu midden in het seizoen. De praktijk zal moeten uitwijzen of het inderdaad tot paddentrek komt en als die er is hoe intensief die zal zijn.
Een andere onzekerheid vanaf woensdag is of het hogedrukgebied sterk genoeg zal zijn. Sommige weermodellen laten het verzwakken, waardoor een depressie zijn invloed (tijdelijk) kan laten gelden. Via een zuidelijke wind zou nog een fractie zachtere lucht dan tot bij ons geraken, maar omdat het vochtige lucht is zullen wolken het ‘s avonds en ‘s nachts warmer houden. In dat geval mogen we zeker paddentrek verwachten en zou het al kunnen pieken en dat tot zeker 8 maart.
Vanaf 9 maart of iets daarna is de terugkomst van de winter niet uitgesloten. Een zoveelste hogedrukgebied zou zich ontwikkelen boven Skandinavië en abrupt een einde maken aan onze prille lente. Met vrijwel 100% zekerheid weet men dat het in Skandinavië terug streng winters wordt, met zeer koude lucht. Die koude lucht zou ons kunnen bereiken en een weermodel geeft nog amper 1 graad (overdag wel te verstaan) op 11 maart. Alles zal ervan afhangen hoe krachtig dit hogedrukgebied zal zijn, maar met 60% zekerheid komen er terug frissere temperaturen (tot max 7 graden overdag in het beste geval), dit met opnieuw noord tot oostelijke luchtstromingen. Op zich voldoende om alles te laten stilvallen nog voordat het goed en wel vertrokken is.
Conclusie: hou je klaar, maar het zijn zeer lastige weerkaarten met veel onzekerheden, welk scenario het ook wordt. De komende week is zeker vanaf dinsdagavond waakzaamheid geboden en dus gaat de dagverantwoordelijke best een kijkje nemen, maar nog niet de gewone vrijwilligers, want het grote paddentrekseizoen lijkt er voor alsnog niet aan te komen, tenminste als deze weertendensen vanaf 9 maart werkelijkheid zouden worden. Slechts een minderheid van de modellen geeft de koude geen kans.
Meer duidelijkheid in een volgende hylanieuwsbrief die wellicht snel op deze zal volgen. Geniet volgende dagen alvast van het lentezonnetje.
2013/03 - 18/02/2013 Beste paddenoverzetters,
Met de weerkaarten die nu op tafel liggen, is de paddentrek nog niet voor morgen, niet voor overmorgen, zelfs de kans dat het nog in februari zal gebeuren, wordt kleiner met de dag. Voorlopig lijkt 4 maart het meest haalbare, maar dat is natuurlijk nog ver af. De periode van de paddentrek is nu echt wel aangebroken, alleen wil het weer nog niet mee. Zo zie je maar weer dat het ene jaar het andere niet is. In 2009 hadden we nu al piekavonden in de trek, dit jaar staat de teller bij ons nog op nul, op enkele andere paddenoverzetacties was er wat bescheiden trek eind januari vooral van salamanders.
Wie vanmorgen vroeg op stond heeft het gemerkt: prachtige rijp op takken en alles waar zich vocht kan op afzetten: de winter is nog lang niet weg! Vandaag misschien toch wat voorjaarsgevoel met een heerlijk zonnetje bij zo’n 7 graden, uit de wind geeft dat menigeen misschien toch al een lentekriebel. Onze amfibieën denken hier echter anders over en houden niet van dit weertype: dit is helemaal geen paddentrekweer! Alsof dat nog niet erg genoeg is, trekt er morgen een zwak koufront vanuit het noorden over met wat ijzige regen of (natte) sneeuw en dit front zet de deur wijd open voor nog koudere lucht: een 4de winteroffensief is vertrokken. Zelfs met de hulp van de zon (als ze er al door komt) zullen we met deze situatie niet veel hoger raken dan een graad of 3 en ’s nachts algemene matige vorst. Daarna zouden in de loop van volgende week de scherpste kantjes er wat afgaan en vooral de dagtemperaturen wat winst boeken (mede door de krachtiger wordende zon als ze mag meespelen tenminste), maar dat heeft het nadeel dat de avonden zeer snel afkoelen en het zeker tot vorst komt. Uit meer dan 20 jaar gegevens weten we dat dit zogenaamde schraal voorjaarsweer uit oostelijke richtingen, zelfs al zouden (maar dat zit er voorlopig niet in) we overdag 15 graden halen, niet het weer is dat onze amfibieën wensen en er dus geen of heel bescheiden trek zal zijn.
Onze amfibieën wensen zachte Atlantische luchtstromingen met de nodige bewolking, vochtigheid en liefst wat (mot)regen bij temperaturen die ’s nachts niet onder 6 graden zakken en temperaturen van minimum 8 tot zo warm mogelijk overdag, weer zoals eind januari enkele dagen aanwezig was tussen 2 winterse perioden door. De lange termijnvoorspellingen (voor wat ze waard zijn natuurlijk) waren eergisteren nog optimistischer door vanaf 28 februari een zuidwestcirculatie te geven met aanvoer van zachte oceaanlucht. De laatste versie voorspelt ons helaas iets anders. De oceaandepressie zou er niet geraken door een stevige hogedruk rug tot boven het VK met noord-noordweststromingen tot gevolg. Vanaf 3 maart zou dit systeem verdwijnen en plaats maken voor een diepe depressie die vanuit het ZW zachte lucht zou gaan aanvoeren. Vanaf 4 maart lijkt die zachte lucht ons dan ook te bereiken en zouden de temperaturen ineens naar 15 graden omhoog schieten. Als dit scenario doorgaat kan de paddentrek in alle hevigheid losbarsten, maar of het zover komt is nog even afwachten!
In alle geval is mijn advies aan al de coördinatoren dat het nu wel aangewezen is de nodige voorbereidingen te treffen, maar vrijwilligers voorlopig nog niet te laten komen. Weet wel één ding goed: als het weer omslaat is één ding zeker: de paddentrek zal in alle hevigheid losbarsten! Alleen is de grote onbekende: wanneer?Tot een volgende hylanieuwsbrief met hopelijk beter amfibieënnieuws.
2013/02 - 3/02/2013 Beste paddenoverzetters,
Van zodra er iets beweegt, laten wij u dit via deze nieuwsbrief weten en er bewoog blijkbaar wat de afgelopen zachtere avonden vorige week. Het is alom geweten dat onze salamanders er vroeg bij zijn en dat was dit jaar niet anders. Tijdens de (volgens het KMI) recordzachte nacht van woensdag op donderdag van afgelopen week kregen we vanuit verschillende actieplaatsen (waar men met schermen werkt) meldingen van trekkende salamanders, op sommige plaatsen ook al een eerste bruine kikker. Zo meldde men in Rumst (actieplaats Vosberg) maar liefst 30 salamanders, maar geen enkele pad. Wat er zich op de actieplaats Senthout heeft voorgedaan weten we niet, maar wellicht hebben we daar al heel wat salamanders in de statistieken gemist.
Is de paddentrek nu begonnen? Waarschijnlijk nog niet: de komende weken en zeker op langere termijn lijkt de zachte lucht het meestal niet te halen. Met een voorspelde 9 graden zou dinsdag de zachtste dag worden en daarna zou het wat grillig voorjaarsweer worden met enkele winterse buien zoals dat gisteren ook het geval was en een graad of 4 boven nul overdag en ‘s nachts net boven of onder het vriespunt. Met deze weersituatie is het duidelijk te koud en de luchtsoort is polair, niet echt iets waar amfibieën van houden. Eén weermodel laat de winter zelfs terugkomen vanaf volgend weekend met ook overdag vorst. Het voorjaar is echter altijd een moeilijke periode om het weer te voorspellen, zeker op iets langere termijn. Het minste dat de luchtdrukgebieden zich verplaatsen kan dat 10 graden verschil geven, dat hebben we vorige week mogen ondervinden.
Ik heb nog nieuws: op de Oude Spoorwegberm werden door de gemeente Duffel een 2 tal poelen gegraven (ter hoogte van Notmeir). Los van het gegeven dat deze poelen nu al lokale wateroverlast vermijden door hun bijkomende bergingscapaciteit ‘ecosysteemdiensten heet dit met een moeilijk woord’, heb ik gisteren overdag ook de eerste alpenwatersalamander opgemerkt in de poel. Eind september vorig jaar is de poel pas gegraven en nu al alpenwatersalamander aanwezig die ik dan ook nog eens opmerk op een koude winterse dag, dat belooft dus voor de toekomst, er zitten er beslist al meer in het water.
De inschrijvingen komen ook vlot binnen en iedereen lijkt heel enthousiast te zijn eraan te beginnen en ook het aantal abonnees op deze digitale nieuwsbrief is al substantieel verhoogd! Al dit enthousiasme stemt me erg tevreden, maar het zal dus nog even afwachten zijn en dat is maar goed ook want het seizoen is nog lang. Bij zachte avonden zal er vanaf nu (indien mogelijk) controle plaatsvinden om te zien of er trek is of niet. Nog niet ingeschreven: dringend doen zou ik zo zeggen.
Tot een volgende hylanieuwsbrief met meer amfibieënnieuws.2013/01 - 27/01/2013 Beste kandidaat paddenoverzetters,
Hier is hij weer: de allereerste hylanieuwsbrief van het kalenderjaar. Eerst en vooral allemaal de beste wensen voor 2013. We hopen ook op een goed paddentrekseizoen: kort en krachtig met vele dieren op een avond, zo hebben we het liefst!
Even zag het er naar uit dat het alweer een lange en slepende paddentrek ging worden en dat jullie de eerste hylanieuwsbrief al vlak na nieuwjaar zouden krijgen in jullie mailbox. Door het anti-winterweer tijdens de kerst- en nieuwjaarsperiode met overdag en vaak ook ‘ s nachts dubbele cijfers in de plus leek het erop dat de paddentrek wel eens snel zou kunnen beginnen. De eerste meldingen van enkele verloren gelopen salamanders rond nieuwjaar waren alvast de eerste signalen. Op enkele zachte druilerige avonden werd ook al een traditioneel controleritje georganiseerd, maar er was – gelukkig maar - niets te bespeuren op de trekroutes.
Half januari startte, eerder onverwacht, het huidige winteroffensief en zo konden we op onze twee oren slapen dat er nog geen trek zou plaatsvinden in januari. Momenteel ligt er nu al meer dan een week zo’n 15 cm sneeuw, vriest het nog stenen uit de grond met ‘s nachts dubbele cijfers in de min en permanent vriezen doet het nog tot zondag. Vanaf zondag verdwijnt de wintermaker van de weerkaart en nemen Atlantische depressie het over. Deze depressies brengen positieve temperaturen met zich mee zowel overdag als ‘s nachts.
Deze dooiaanval leek me dan toch interessant genoeg om de eerste hylanieuwsbrief de deur uit te sturen, al verwacht ik nog niet meteen paddentrek de komende weken. Het weertype wordt dan wel (tijdelijk?) vorstvrij, echt warme uitschieters in temperatuur worden alsnog niet verwacht. Daarbij komt nog dat er nog heel wat moet smelten en enkele weermodellen geven vanaf 2 februari al terug een wat kouder weertype vanuit het noorden met mogelijks opnieuw nachtvorst en winterse buien. Wanneer het echter toch begin februari zacht zou worden/blijven en dit een tijdje zal blijven, moeten we wel klaar staan want in dat geval zou de paddentrek wel eens kunnen beginnen.
Stuur in het geval je dit jaar wil meedoen een bevestigende e-mail samen met (de gegevens van) het ingevulde formulier.
Hou je van de natuur en wil je helpen? Word (of blijf) dan lid van Natuurpunt via deze link (vermeld bij lidmaatschap “via afdeling Oude Spoorweg”).
Lid ben je al voor slechts 24 euro per jaar of 2 euro per maand. Alleen met jullie steun kunnen wij blijven vechten voor de laatste stukjes groen en natuur in onze regio.
Wie deze brief niet meer wenst te ontvangen, stuurt een bericht naar johan.asselberghs@skynet.be en wordt uit de lijst geschrapt.